Cenaze ile Alakalı Yapılacaklar

Cenaze ile Alakalı Yapılacaklar

 

Vefat eden kişinin gözleri yumdurulur, çenesi iyice bir bez ile çekilip ağzı kapatılarak tepesinden bağlanır. Bunları yapan şöylece dua etmelidir;

بِسْمِ اللَّهِ وَعَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ اَللَّهُمَّ يَسِّرْ عَلَيْهِ اَمْرَهُ وَسَهِّلْ عَلَيْهِ مَا بَعْدَهُ وَاَسْعِدْهُ بِلِقَائِكَ وَاجْعَلْ مَا خَرَجَ اِلَيْهِ خَيْرًا مِمَّا خَرَجَ عَنْهُ

“Allah-u Teala’nın ismini zikir ile ve Resulüllah’ın dini üzere ölmüş olsun. Ya Rabbi! Buna işini kolay et, kendisine ilerisini kolaylaştır, onu cemalinle mutlu kıl, ona gideceği âlemi, içerisinden çıktığı âlemden hayırlı kıl!”

 

Elbiseleri çıkarılır, şişmemesi için karnına bıçak vb. gibi bir demir parçası konulur. Komşu ve yakınları haberdar edilir. Defin işlemleri için ilgili resmi makamlara bilgi verilir.

 

Yıkama işlemine geçilir, ölü “teneşir” denilen tahta veya mermerden imal edilmiş yer üzerine ayakları kıbleye doğru sırtüstü yatırılır. Avret mahalli bez gibi bir şeyle örtülüp, elbiseleri tamamen çıkarılır. Yıkayıcı niyet ve besmele ile başlamalı; (غُفْرَانَكَ يَا رَحْمَنْ) “Ey Rahman olan Rabbim! Mağfiretini dilerim” demelidir.

 

Yıkayıcı eline bir bez sararak örtünün altından ölünün “istinca”sını yapar. Sonra abdest aldırmaya başlayarak önce; cenazenin yüzünü yıkar, ağzına burnuna su vermez. Ellerini, kollarını yıkar. Daha sonra üçer defa önce sağ tarafı daha sonra sol tarafı yıkanır. Daha fazla da yıkanabilirse de israfa gerek yoktur. Bundan sonra cenaze hafifçe kaldırılıp yıkayanın göğsüne, eline veya dizine yaslandırılarak karnı yavaşça sıvanır, bir şey çıkarsa su dökülüp giderilir, yeniden abdeste ve yıkamaya gerek görülmez. Ancak şişip dağılmak üzere bulunan bir ölünün üzerine yalnız su dökmekle yetinilir ve üç kere yıkanılması gerekmez. Saç ve tırnakları kesilmez, sünnet olmamışsa sünnet yapılmaz. Daha sonra kurulanıp kefenlenir.

 

Erkek ölüyü erkek, kadını da kadın yıkar. Kadın vefat eden kocasını yıkayabilir, erkek vefat eden hanımını yıkayamaz. Ölmüş bir müslümanın başı ile beraber vücudunun çoğu bulunacak olsa yıkanır, kefenlenir, namazı kılınır. Fakat başsız olarak yalnız yarısı bulunsa veya gövdesinin çoğu kaybolmuş olsa yıkanmaz, kefenlenmez, üzerine namaz kılınmaz, bir beze sarılarak defnedilir.

Kefene sarıldıktan sonra ölüden çıkacak sıvı vb. artık yıkanmaz. Kefenin beyaz pamuk bezinden olması efdaldir.

 

Kefenler üç kısımdır:

1-) Kefen-i Sünnet: Erkeklere göre; gömlek, peştemal ve çarşaftan ibarettir. Kadınlara göre; gömlek, peştemal, çarşaf, başörtüsü ve göğüs örtüsünden ibarettir.

 

2-) Kefen-i Kifayet: Erkeklere göre; peştemal ve çarşaftan ibarettir. Kadınlara göre; gömlek, peştemal, çarşaf ve başörtüsünden ibarettir.

 

3-) Kefen-i Zaruret: Gerek erkekler ve gerek kadınlar için bir kattan ibarettir.

 

Kefenlenen bir cenaze, tabuta konulduktan sonra cenaze namazı kılınacak yere getirilir. Musalla taşı veya benzeri yüksekçe bir şeyin üzerine konur.

 

Cenaze namazının şartı niyettir. Cemaatten her biri de Allah rızası için o cenaze namazını kılmaya ve onun için duaya ve imama uymaya niyet eder. Ölü erkek ise; “şu erkek için” kadın ise; “şu kadın için” diye duaya niyet edilir. Bilinmediği durumlarda; “üzerine imamın namaz kılacağı ölüye” diye niyet edilir.

 

Örnek bir niyet: “Allah rızası için namaza, Resulüllah (s.a.v) için salâvata, meyyit veya meyyite için duaya, uydum hazır olan imama, er veya hatun kişi niyetine” şeklinde yapılır.

 

Cenaze namazının rükünleri, “Kıyam (ayakta durmak) ile Tekbirdir.” sünnetleri de; “Sela, Salât, Selam ve ölü ile diğer müslümanlara duadan ibarettir.” Şöyle ki: Cenazeye karşı ve kıbleye yönelerek saf bağlanır, niyet edilir, imam ellerini kaldırarak sesli olarak “اَللَّهُ اَكْبَرْ” diye tekbir alır, ellerini namazda olduğu gibi bağlar, cemaatte sessizce tekbir alarak ellerini bağlarlar. Bu tekbirin peşinde imam da cemaat da gizlice سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكْ وَتَبَارَكَ اسْمُكْ وَتَعَالَى جَدُّكْ وَجَلَّ ثَنَآؤُكْ وَلاَاِلَهَ غَيْرُكْ” diye okurlar, bitiminde ellerini ve başını kaldırmaksızın imam, “اَللَّهُ اَكْبَرْ” diye seslice tekbir alır, cemaatte ellerini kaldırmaksızın sessizce tekbir alırlar. Bu tekbirden sonra sessizce “اَللَّهُمَّ صَلِّ” ve “اَللَّهُمَّ بَارِكْ” dualarını okurlar, tekrar aynı şekilde “ا َللَّهُ اَكْبَرْ” diye tekbir alınır. Bu tekbirden sonra sessizce ölüye ve diğer müminlere dua edilir. Bu duanın okunuşu ileride anlatılacaktır. Bu duanın akabinde yine “اَللَّهُ اَكْبَرْ” diye tekbir alınır, önce sağ tarafa sonra da sol tarafa imam sesli, cemaatte sessizce selam vererek namazı bitirmiş olurlar.

 

Bu vacip olan selam ile ölüye, cemaate ve imama selam verilmesine niyet edilir. (Cenaze namazında fatiha-i şerife okunması, Şafiilerce bir rükündür.

 

İlk tekbirden sonra okunması efdaldir. Hanbelîlerce de bir rükündür, birinci tekbirden sonra okunması vaciptir. Malikilere göre ise tenzihen mekruhtur.)

 

Erkek cenaze namazında şu dua okunur:

“اَللَّهُمَّ اغْفِرْ لِحَيِّنَا وَمَيِّتِنَا وَشَاهِدِنَا وَغَائِبِنَا وَصَغِيرِنَا وَكَبِيرِنَا وَذَكَرِنَا وَاُنْثَانَا اَللَّهُمَّ مَنْ اَحْيَيْتَهُ مِنَّا فَاَحْيِهِ عَلَى اْلاِسْلاَمْ وَمَنْ تَوَفَّيْتَهُ مِنَّا فَتَوَفَّهُ عَلَى اْلاِيمَانْ وَخُصَّ هَذَا الْمَيِّتَ بِالرَّوْحِ وَالرَّاحَةِ وَالْمَغْفِرَةِ وَالرِّضْوَانْ اَللَّهُمَّ اِنْ كَانَ مُحْسِنًا فَزِدْ فِى اِحْسَانِهْ وَاِنْ كَانَ مُسِيئًا فَتَجَاوَزْ عَنْهُ وَلَقِّهِ اْلاَمْنَ وَالْبُشْرَى وَالْكَرَامَةًَ وَالزُّلْفَى بِرَحْمَتِكَ يَا اَرْحَمَ الرَّاحِمِينْ

Ölü, erkek çocuk veya esasen deli ise; “وَمَنْ تَوَفَّيْتَهُ مِنَّا فَتَوَفَّهُ عَلَى اْلاِيمَانْ” cümlesinden sonra “اَللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لَنَا فَرَطًا اَللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لَنَا اَجْرًا وَذُخْرًا اَللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لَنَا شَافِعًا وَمُشَفَّعًا” diye dua edilir.

 

Ölü kadın olunca; “اَللَّهُمَّ اِنْ كَانَتْ مُحْسِنَةًَ فَزِدْ فِى اِحْسَانِهَا وَاِنْ كَانَتْ مُسِيئَةً فَتَجَاوَزْ عَنْهَا وَلَقِّهَا” şeklinde, “وَخُصَّ هَذَا الْمَيِّتَ” yerine “وَخُصَّ هَذِهِ الْمَيِّتَةَ” denir.

Kız çocuğu ise; “اَللَّهُمَّ اجْعَلْهَا لَنَا فَرَطًا اَللَّهُمَّ اجْعَلْهَا لَنَا اَجْرًا وَذُخْرًا اَللَّهُمَّ اجْعَلْهَا لَنَا شَافِعَةً وَمُشَفَّعَةً” denir.

 

Cenaze hakkındaki bu duaları bilmeyenler kolaylarına gelen herhangi bir duayı okuyabilirler.

Cenaze namazının asıl rüknü olan tekbirler üç tanedir. Cemaat şart değildir. Bir müslüman kadın veya erkeğin kılması ile farz yerine getirilmiş olur. Birkaç cenaze toplansa her birine ayrı ayrı kılmak evladır. İmam ölünün göğsü hizasında durur.

 

Cenaze kabristana götürülürken tekbir getirilmez, sessizce tefekkürle kabre götürülür. Alkış gibi davranışlarda bulunulmaz. Kabre konduktan sonra Mülk, Yasin, Vakıa, Felak, Nas, Fatiha ve Bakara Süresi’nin ilk sayfası okunur. Daha sonra telkin verilir.

Telkin şu şekilde verilir:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمْ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ عَبْدَاللَّهْ هَذَا اَوَّلُ مَنْزِلِكَ مِنْ مَنَازِلِ اْلاَخِرَةِ الْبَاقِيَةْ وَآخِرُ مَنَازِلِكَ مِنْ مَنَازِلِ الدُّنْيَا الْفَانِيَةْ اُذْكُرِ الْعَهْدَ الَّذِى خَرَجْتَ عَلَيْهِ مِنَ الدُّنْيَا شَهَادَةَ اَنْ لاَاِلَهَ اِلاَّ اللَّهْ وَاَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهْ يَا عَبْدَ اللَّهْ اِذَا جَآءَكَ الْمَلَكَانِ اْلاَزْرَقَانِ اْلاَوْحَشَانِ مِنْ قِبَلِ الرَّحْمَنْ يَسْئَلاَنِكَ عَنْ رَبِّكَ وَعَنْ نَبِيِّكَ وَعَنْ دِينِكَ وَعَنْ كِتَابِكَ وَعَنْ قِبْلَتِكَ وَعَنْ اِخْوَانِكَ وَعَنْ اَخَوََاتِكَ لاَتَخَفْ مِنْهُمَا بِعِنَايَةِ رَبِّكَ وَقُلْ فِى جَوَابِهِمَا اَللَّهُ رَبِّى وَمُحَمَّدٌ نَبِيِّى وَاْلاِسْلاَمُ دِينِى وَالْقُرْآنُ اِمَامِى وَكِتَابِى وَالْكَعْبَةُ قِبْلَتِى وَالْمُؤْمِنُونَ اِخْوَتِى وَالْمُؤْمِنَاتُ اَخَوَاتِى يَا عَبْدَاللَّهْ اِعْلَمْ اَنَّ الْحَشْرَ وَالنَّشْرَ حَقٌّ وَالْجَنَّةَ وَالنَّارَ حَقٌّ وَالصِّرَاطَ وَالْمِيزَانَ حَقٌّ وَكُلُّ مَا اَخْبَرَاللَّهُ وَرَسُولُهُ حَقٌّ يَا عَبْدَاللَّهْ قًلْ لاَاِلَهَ اِلاَّ اللَّهْ يَا عَبْدَاللَّهْ قًلْ لاَاِلَهَ اِلاَّ اللَّهْ يَا عَبْدَاللَّهْ قًلْ لاَاِلَهَ اِلاَّ اللَّهْ رَبِّ لاَتَذَرْهُ فَرْدًا وَاَنْتَ خَيْرُ الْوَارِثِينْ وَصَلَّى اللَّهُ تَعَالَى عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ اَجْمَعِينَ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينْ وَسَلاَمٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينْ

Cenazeleri gündüz defnetmek müstehaptır. Geceleyin defin mekruh değildir.

Taziye için üç gün boyunca cenaze sahipleri evde bekleyebilirler. Taziyenin tekrarı mekruhtur.

 

Kaynak;http://www.ismailaga.com.tr/cenaze-ile-alakali-yapilacaklar.html