| ||||
"Necâset"ten temizlik bedenin, giyilen elbisenin veya ibâdet edilecek mekânın necis
olan şeylerden arındırılmasıyla sağlanır. Bu konuda öncelikle dikkat edilmesi gereken husûs,
tuvalet âdâbına riâyettir.
Bu hususla alâkalı, Peygamber Efendimiz 'in sünnetinde ve tatbikâtında mevcut bulunan bir kısım
edep kâideleri şunlardır:
1. Tuvalete girmeden önce, üzerinde Allâh veya Peygamber ismi gibi kutsal ifâdeler yazılı rozet
veya yüzük türü şeyler çıkarılmalıdır. Nitekim Resûlullah -sallallâhu aleyhi ve sellem- tuvalete
gireceği zaman kelime-i tevhid ibaresi nakşedilmiş olan yüzüğünü çıkarırdı.
(Ebû Dâvûd, Tahâret, 10)
2. Efendimiz'in tavsiyesi gereğince tuvalete girerken:
"Allâhım! Maddî mânevî bütün pisliklerden sana sığınırım." (Müslim, Hayz, 122)
demeli, çıktıktan sonra da:
"Benden sıkıntıyı gideren ve bana âfiyet bahşeden Allâh'a hamd olsun." duası okunmalıdır.
(İbn-i Mâce, Tahâret, 10)
3. Büyük veya küçük abdest bozarken kıbleye doğru dönülmemelidir.
Allâh Resûlü bu husûsta şu uyarıda bulunmuştur;
"Biriniz tuvalete gittiğinde, önünü veya arkasını sakın kıbleye doğru dönmesin! "
(Buhârî, Vudû, 11)
4. Ayakta bevledilmemelidir.
Zîra bu şekilde küçük abdest bozmak, kişinin bedenine ve elbisesine idrâr sıçramasına sebep
olur.
Hz. Âişe, Resûlullah -sallallâhu aleyhi ve sellem-'in küçük abdestini dâima çömelerek
yaptığını haber vermektedir. (Tirmizî, Tahâret, 8)
İbn-i Abbâs -radıyallâhu anhümâ-'nın rivâyetine göre Rasûl-i Ekrem Efendimiz, iki kabrin
yanından geçerken:
"İkisi de azap görüyorlar, ancak büyük bir günahtan dolayı değil. Birisi söz götürüp
getirdiğinden, diğeri de küçük abdest bozarken gerektiği şekilde korunmadığından
dolayı azap görüyor." buyurdu.
Akabinde yaş bir hurma dalı istedi. Onu ikiye ayırdı ve daha sonra bunları kabirlerin başına
birer birer dikti. Sonra da sözlerine şöyle devâm etti;
"Kurumadıkları müddetçe, onların azâbını hafifletmeleri umulur." (Müslim, Tahâret, 111)
Ayrıca, ayakta bevletmenin birtakım böbrek rahatsızlıklarına sebep olduğu da tıbbî bir gerçektir.
5. Küçük abdest bozarken uzuv sağ el ile tutulmamalı, taharetlenirken sol el kullanılmalıdır:
Hadis-i şerifte şöyle buyrulmuştur:
"Hiç biriniz küçük abdest bozarken uzvunu sağ eliyle tutmasın ve sağ eliyle taharetlenmesin! "
(Buhârî, Vudû, 19)
6. Tahâretlenme elden geldiği kadar su ile yapılmalıdır.
Allâh Resûlü imkân nisbetinde su ile tahâretlenmeyi tercih etmiştir. (Buhârî, Vudû, 15-17)
Kubalılar'ın bu temizliği su ile yapmaları sebebiyle, Allâh Teâla tarafından övüldüğünü
görmekteyiz. Rivâyete göre, "O (takvâ temelleri üzerine tesis edilen Kuba Mescidi'n) de
temizlenmeyi seven erler vardır. Allâh çok çok temizlenenleri sever!"
(et-Tevbe 9/108) âyeti nâzil olunca
Resûlullâh -sallallâhu aleyhi ve sellem- Kubalılar'ın yanına varıp:
" Ey Ensâr topluluğu! Allâh Teâla sizin temizliğinizi övüyor, sizler nasıl temizleniyorsunuz?"
diye sormuş, onlar da:
- Namaz için abdest alıyor, cünüp olunca gusl ediyor ve su ile tahâretleniyoruz, diye mukâbele
etmişlerdi. Bunun üzerine Fahr-i Kâinât Efendimiz :
"- İşte bunun için övüyor. Böyle yapmaya devâm ediniz." buyurmuştur.
(İbn-i Mâce, Tahâret, 28)
Âyet-i kerîmede su ile temizlenmeleri sebebiyle Allâh Teâla'nın Kubalılar'ı övmesi,
Resûlullah'ın da bu vesileyle söylediği takdir ve teşvik edici sözleri, su ile tahâretlenmenin
mutlak surette İslâm âdâbından olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Güzel bir temizlik için,
yalnızca kâğıt ve benzeri şeyleri kullanmak yeterli değildir. Ayrıca su ile tahâretlendikten
sonra bir de kurulanmak gerekmektedir.
7. Kazâ-i hâcet esnâsında konuşmamak ve avret mahallini başkalarına göstermekten sakınmak
da âdaptandır. Peygamber Efendimiz bu tür âdâba dikkat etmeyenlere Allâh Teâlâ'nın
gazap edeceğini bildirmiştir. (Ebû Dâvûd, Tahâret, 7)
8. Küçük abdest sonrası erkeklerin, hemen değil de bir müddet yürüdükten, hareket ettikten
veya bekledikten sonra abdest alması da âdâptandır. Zîra kişi bu sâyede mesânede kalması
muhtemel olan idrârdan tamamen kurtulur. Böylece abdestine de bir halel gelmez.
(İbn-i Mâce, Tahâret, 19)
Peygamber Efendimiz bu meseleyle alâkalı olarak bevilden sonra erkeğin uzvunu arkadan öne
doğru üç kere çekmesini tavsiye etmiştir. (İbn-i Mâce, Tahâret, 19; İbn-i Hanbel, IV, 347)
9. Açık arazide iken ihtiyacını gideren kimseler, yollara, mesire yerlerine, gölgeliklere, durgun
sulara, hayvan ve haşerât yuvalarına abdest bozmaktan sakınmalıdırlar.
Ebû Hureyre -radıyallâhu anh-'den rivâyet edildiğine göre Resûlullah (s.a.v):
" - Lâneti gerektirecek iki şeyden sakınınız!" buyurdu. Sahâbe-i kirâm:
- Lâneti gerektirecek iki şey nedir? diye sordu. Peygamber Efendimiz:
" - İnsanların gelip geçtikleri yollara ve gölgelendikleri yerlere abdest bozmaktır."
buyurdu. (Müslim, Tahâret, 68)
Câbir -radıyallâhu anh- de; "Resûlullah -sallallâhu aleyhi ve sellem- durgun sulara
bevletmeyi yasakladı." demiştir. (Müslim, Tahâret, 94)
Abdullah bin Sercis -radıyallâhu anh- ise Efendimiz -sallallâhu aleyhi ve sellem-'in yer
yüzündeki hayvan ve haşerât yuvalarına bevletmeyi yasakladığını, rivâyet etmiştir.
(Ebû Dâvûd, Tahâret, 16)
| ||||
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder